Po dwóch latach od opracowania koncepcji projektu Historia i rewitalizacja kultury kaszubskiej / Geschichte und Revitalisierung der kaschubischen Kultur możemy pokazać wyniki naszej pracy. Zaproszenia, plakaty i elementy wystawy Pomiędzy swojskością a obcością. Obrazowanie nastroju Kaszub / Zwischen Eigen und Fremd. Stimmungsbilder der Kaschubei zostały odebrane z drukarni. Dotarły już do Moguncji, gdzie 25 czerwca w centrum wystawienniczym Schule des Sehens [Szkoła Patrzenia] na terenie kampusu Johannes Gutenberg Universität odbędzie się wernisaż wystawy. W październiku pokażemy ją na UG (zaczynamy 4 października!), a potem w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej Wejherowie i Muzeum – Kaszubskim Parku Etnograficznym im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach. Zapraszamy!
Poruszając się pomiędzy historią a teraźniejszością Kaszub jako regionu polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego uczestnicy projektu – studenci kierunku antropologia kulturowa na uniwersytecie w Moguncji – odkrywali różne poziomy znaczeniowe fotografii. Analizując obrazowanie nastroju Kaszub uwrażliwiali oko na kulturowo ukształtowane sposoby postrzegania i obrazowania, sięgając po koncepcję fotoetnografii i etnografii zmysłów (Sarah Pink). Poruszając się pomiędzy historią a teraźniejszością Kaszub jako regionu polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego, odkrywali różne poziomy znaczeniowe fotografii. W ramach badań poddali refleksji pojęcia obcości i swojskości oraz ich hybrydyzacje (Homi Bhabha), a także zmienność w czasie i przestrzeni autopostrzegania badacza w terenie w odniesieniu do tych kategorii poznawczych.
Wystawie towarzyszy dwujęzyczny polsko-niemiecki katalog z kaszubskimi elementami językowymi, który zawiera teksty 20 autorów, w tym 18 studentów. Są to: Robert Balas, Fiona Bauer, Jennifer Berger, Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, Patricia Buchner, Roxana Fiebig, Aaron Hock, Laura Karnasch, Julia Kleine-Bley, Martin Koch, Fabian Kölsch, Carina Kühn, Anna Merkelbach, Oliwia Murawska, Vanessa Rockstein, Lisa Rölle, Marie Scheffler, Jasmin Weiß, Lena Cara Wernhöfer, Murielle Winckler i Saskia Wöhler. Publikacja powstawała pod redakcją Miłosławy Borzyszkowskiej-Szewczyk (UG) i Oliwii Murawskiej (JGU Mainz), inicjatorki i koordynatorki projektu ze strony JGU. Znaleźć można w książce wybór tekstów teoretycznych i źródłowych (Friedrich Nietzsche, Aleksander Majkowski, Izydor Gulgowski i Jean Baudrillard) oraz xdziesiąt fotografii z badań terenowych, które odbyły się w maju ubiegłego roku (wybranych z wielu tysięcy ujęć). W badaniach terenowych i objazdach studyjnych brali udział studenci filologii germańskiej i etnofilolologii kaszubskiej UG: Kamila Gryguś, Beata Knuth, Gracjan Fopke, Martyna Łącka i Philipp Mierzwa.
Fotografie uczestników projektu zestawiono z historycznymi ze spuścizny Teodory i Izydora Gulgowskich, użyczonymi przez skansen we Wdzydzach. Katalog zawiera także zdjęcia wybranych obiektów związanych z działaczami ruchu kaszubsko-pomorskiego Aleksandrem Majkowskim i Teodorą Gulgowską, które przechowuje wejherowskie muzeum.
Jako dooropenera i twórcy obrazu Kaszub i Kaszubów w niemieckiej świadomości nie mogło zabraknąć na wystawie i w naszych rozważaniach postaci i dzieła Güntera Grassa. Towarzyszył przygodzie uczestników projektu, m.in. podczas warsztatów literackich poświęconych twórczości artysty, które odbyły się na UG w ubiegłym roku i na zajęciach Miłosławy Borzyszkowskiej-Szewczyk prowadzonych na JGU podczas jej pobytu w Moguncji w ramach profesury gościnnej.
Projekt realizowany jest we współpracy Instytutu Filologii Germańskiej UG (Pracowni Badań nad Narracjami Pamięci Pogranicza) oraz Institut für Medien, Film-, Theater- und Kulturwissenschaft na Johannes Gutenberg Universität. Partnerzy projektu to Stowarzyszenie Güntera Grassa w Gdańsku, Instytut Kaszubski, Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach oraz Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.
Tłumaczenie na język polski tekstów – Marta Turska (Gdańsk). Wsparcie kaszubskojęzyczne – Bogumiła Cirocka (Banino). Skład katalogu i projekt graficzny – Ralf Bormann (Innsbruck/Mëgòwò).