Nasz Gość finiszuje pracą doktorską na temat noweli marynistycznej na Ruhr-Universität w Bochum. Spotkanie odbędzie się w sali 170 w budynku Neofilologii (ul. Wita Stwosza 51). Prezentacja połączona zostanie z performansem słowno-muzycznym – wykonaniem autorskich adaptacji muzycznych omawianych nowel.
O tematyce spotkania:
Co łączy Danziger Dampfboot z Pappes Hamburger Lesefrüchten? W obydwu czasopismach opublikowano legendę o niesamowitym jeźdźcu na siwym koniu, która zainspirowała Theodora Storma do napisania słynnej noweli (1888). Jej akcja rozgrywa się wprawdzie nad Morzem Północnym, jednak źródła legendy sięgają okolic Wisły.
Niemiecka część wybrzeża Morza Bałtyckiego również odegrała decydującą rolę w rozwoju literatury Morza Północnego w XIX wieku. Pierwszy publiczny kurort nadmorski został otwarty w Doberanie (obecnie Bad Doberan w bundeslandzie Meklemburgia-Pomorze Przednie) w latach trzydziestych XIX wieku. Liczne następne powstawały w kolejnych miejscowościach nadbałtyckich oraz nad Morzem Północnym. Rosnące zainteresowanie wybrzeżem doprowadziło do ożywionej turystyki, co z kolei zachęciło autorów do podjęcia wątków terra incognita Morza Północnego w literaturze. W XIX wieku obszar Morza Północnego opiewaną literacko – terra poetica – narracyjną przestrzeń możliwości, w której do dziś rozgrywają się „niespotykane wydarzenia”.
W moim wystąpieniu pokażę na literackich przykładach, w jaki sposób niemieckie Morze Północne zostało odkryte w literaturze. Dzięki tekstom C.P. Hansena, Theodora Mügge, Ernsta Willkomma i Theodora Storma w XIX wieku wyłoniła się rodzina tekstów, która jest silnie powiązana intertekstualnie oraz wpisuje się w długą tradycję – orientalną i europejską – opowiadania historii w formie noweli.
Dopowiadając chciałbym zaprezentować moje własne muzyczne adaptacje interpretowanych tekstów: od Schlickläufer do Licht der treuen Schwester. Na koniec moglibyśmy zastanowić się, czy w literaturze polskiej lub niemieckiej można wyróżnić porównywalną tradycję gatunkową, tzn. nowelę bałtycką.
Philipp Helmke studiował filologię germańską i angielską/amerykańską oraz literaturę niemiecką w Hanowerze i Barcelonie, od 2020 roku jest pracownikiem dydaktyczno-naukowym w Katedrze Germanistyki i Dydaktyki Literatury (kier. Prof. Dr. Sebastian Susteck) w Ruhr-Universität Bochum. Od 2021 roku jest doktorantem na tamtejszym Wydziale Filologicznym, gdzie przygotowuje pracę na temat noweli marynistycznej: Meernovellen. Der Nordostseeraum als gattungsstiftendes Signal in Novellen von Storm, Hauptmann, Grass und anderen. Pracę magisterską napisał na temat noweli Güntera Grassa „Idąc rakiem”.
Spotkanie odbędzie się w ramach realizacji projektu IDUB „Pogranicza w dialogu. Dialogi na pograniczach. Narracje – pamięć – tożsamość.”.